تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 500 |
تعداد مقالات | 4,335 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,877,906 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,782,328 |
پژوهشی پیرامون انواع جدیدی از مغالطه در قرآن کریم | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، تیر 1398، صفحه 83-101 اصل مقاله (372.62 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2019.2474 | ||
نویسندگان | ||
بهناز صادقی گل* 1؛ علیرضا دهقانپور2 | ||
1کارشناس ارشد معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مغالطه یکی از طرق مهم اشتباه در استدلال و تحریف در تفکر است. آشنایی با انواع مغالطه سبب میشود تا اندیشه انسان از زودباوری و سطحینگری در برابر انواع خطاها در استدلال در امان بماند. انواع مغالطهها، متعدد و قابل افزایش است و تشخیص و تکمیل انواع مغالطه، در علم منطق حائز اهمیت است. دقت در آیات قرآن کریم از حیث چگونگی طرح مناظرهها و تأکید قرآن بر نشان دادن وجه مغالطه و راه اظهار و غلبه بر مغالطات، بیانگر این مسأله است که قرآن کریم به سبک گفتگو در مناظره توجه دارد. با تأمل در آیات قرآن کریم، مغالطاتی در مناظرات کافران با پیامبران الهی دیده میشود که میتوان آنها را در انواع متعددی طبقهبندی کرد و با دقت در آنها انواع دیگری از مغالطه را تشخیص داد و به شمار انواع مغالطههای موجود اضافه کرد. برای تشخیص انواع مختلف مغالطهها ابتدا کل آیات، بررسی و انواع مغالطات مطرح در قرآن بررسی شد، سپس چند نوع مغالطه که میتوانست در دستهبندی جدید یا متفاوتی قرار گیرد تحت عناوین ابداعی معرفی شد. در این راستا هفت نوع مغالطه ارائه میشود که عبارتند از: مغالطههای استبعاد، حقیقت و مجاز، ظن و گمان، بود و نمود، برچسب، سوگند و خودبرتری عقلی. | ||
کلیدواژهها | ||
قرآن کریم؛ مغالطه؛ منطق؛ استدلال | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Research on New Ttypes of Fallacies in the Holy Quran | ||
نویسندگان [English] | ||
Behnaz sadeghigol1؛ Alireza Dehqhanpour2 | ||
1MA in Islamic Studies, Faculty of Literature and Humanities, Kharazmi University, Tehran, Iran. | ||
2Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Literature and Humanities, Kharazmi University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The fallacy is one of the most important ways of false reasoning and distortion in thinking. Realizing and discerning different types of fallacy keeps the human thought safe from gullibility and superficial comprehension. There are many types of fallacies and even expanding. Hence, it is necessary to enumerate the different fallacies often committed by an ignorant thinker (paralogist), and or a deceiver (philosophies). The punctuality of the verses in terms of debates and the emphasis of the Quran on showing the faces of the fallacy and the way of declaring and overcoming the aberrations indicate that the Holy Qur'an focuses on the style of dialogue in a debate. Reflecting on Qur'anic verses, there are defects in the disbelievers' discussions with divine prophets that can be categorized into already known fallacy types and some new types of fallacies discovered. In this regard, the whole verses studied and many fallacy cases extracted and classified into already known or unprecedented titles. The seven newly introduced titles are unlikelihood, truth and illusion, suspicion, tagging, existence and appearance, oaths, and self-complacency. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
The Holy Quran, fallacy, Logic, reasoning | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابن سینا، (1373ش)، برهان شفاء، ترجمه و پژوهش مهدی قوام صفری، تهران: فکر روز. توانایی، محمدحسین؛ بهاءالدینی، فرخنده (1388ش)، «بررسی مفهوم ظن و گمان در قرآن کریم»، فصلنامه علمی- پژوهشی علوم اسلامی، سال چهارم، شماره 15، صص 194-177. ثقفی تهرانی، محمد (1398ق)، تفسیر روان جاوید، چاپ سوم، تهران: انتشارات برهان. جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق)، الصحاح، بیروت: دارالعلم. حاجی اسماعیلی، محمدرضا؛ کمالوند، پیمان؛ رحیمی، سجاد (1392ش)، «نقش پیشفرضها و پیشفهمها در تفسیر قرآن کریم از منظر آیتالله جوادی آملی»، دو فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال ششم، شماره دوم، صص 101-79. خرقانی، حسن (1380ش)، «درآمدی بر بحث سوگند در قرآن»، فصلنامه الهیات و حقوق، شماره 1، صص 55-39. خندان، علیاصغر (1396ش)، مغالطات، چاپ سیزدهم، قم: مؤسسه بوستان کتاب. ذوقی، امیر (1392ش)، «نگرهای جدید درباره انسجام متنی سورههای قرآن کریم»، دو فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال ششم، شماره دوم، صص 175-151. شریعتی سبزواری، محمدباقر (بیتا)، مناظره و تبلیغ؛ فن مناظره، مجادله، مغالطه و خطابه، تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج). ضیاء، موحد (1388ش)، «پای سخن منطق»، خردنامه همشهری، شماره 32. طباطبائی، محمدحسین (1363ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی. طبرسی، فضل بن حسن (1390)ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تالیف محمد بیستونی، مشهد: آستان قدس رضوی. طیب، سید عبدالحسین (1378ش)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلام. عارف، رضا (1394ش)، مغالطه پژوهی نزد فیلسوفان مسلمان، چاپ دوم، تهران: بصیرت. فارابی، محمد بن محمد (1410ق)، المنطقیات، تحقیق محمدتقی دانشپژوه، قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. فضل اللّه، محمدحسین (1417ق)، الیمین و العهد و النذر، بیروت: دار الملاک. قرائتی، محسن (1383ش)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن. کلینی، محمد بن یعقوب (1365ش)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة. مطهری، مرتضی (1389ش)، مجموعه آثار، تهران: صدرا. مکارم شیرازی، ناصر (1353ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. منتظری مقدم، محمود (1387ش)، منطق، چاپ دوم، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. موسوی همدانی، سید محمدباقر (1374ش)، ترجمه تفسیر المیزان، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. نبویان، محمود (1385ش)، «مغالطات»، معرفت فلسفی، سال سوم، شماره سوم، صص 156-109. نراقی، مهدی (1385ش)، جامعالسعادات، ترجمه کریم فیضی، قم: انتشارات قائم آل محمد. وایت، جمی (1395ش)، مغلطه راهنمای درست اندیشیدن، ترجمه مریم تقدیسی، تهران: ققنوس. Kelley, David. (1949), The Art of Reasoning, NewYork: W. W. Norton & Company, Forth edition. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,313 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,277 |