2
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی
چکیده
کتاب «البرهان فی علوم القرآن» تألیف بدرالدین محمد بن عبدلله زرکشی، یکی از با ارزش‌ترین منابع علوم قرآن می‌باشد که به دست ما رسیده است. کم توجهی به این منبع علوم قرآنی در میان دانشمندان معاصر علوم قرآن، علیرغم محتوای غنی آن، اهمیت و ضرورت تحقیق و شناخت و معرفی این اثر ارزشمند، به طور تخصصی و روشمندانه را بر ما روشن می‌سازد. این پژوهش به دنبال آن است که به تبیین جایگاه و اهمیت کتاب البرهان به عنوان یک منبع اصلی در رشته علوم قرآن پرداخته تأثیرات آن بر آثار پس از خود را بررسی نماید. همچنین تلاش دارد تا روش زرکشی در بیان نظرات و آراء مختلف وی را استخراج کرده و از این رهگذر روش این تفسیری وی را تبیین نماید. نگارنده در این مقاله پس از معرفی اجمالی مؤلف، گزارشی مختصر از کتاب را به منظور آشنایی هرچه بیشتر خواننده ارائه می‌کند، سپس به بررسی تأثیرات و نحوه مطرح کردن مباحث و ترجیحات در البرهان می‌پردازد، و سپس با مقایسه روش و محتوای این کتاب با کتاب «الاتقان فی علوم القرآن» سیوطی، در نهایت طرح پیشنهادی خود را درباره چینش انواع ذکر شده در کتاب البرهان از دیدگاه و منظری نو و در قالبی جدید بیان می‌کند.
)